Het Koploperinitiatief Proeftuin Ruwaard is erin geslaagd om wijkbewoners in de gelijknamige wijk op maat te ondersteunen, de kosten voor hulp omlaag te brengen en het werkplezier van zorgprofessionals te vergroten. Een mes dat aan meerdere kanten snijdt dus.
In dit Koploperinitiatief is sprake van een gebiedsgerichte, integrale samenwerking en bekostiging van wonen, welzijn en zorg. De verschillende zorg- en welzijnsorganisaties samen aan gedragsverandering, met als doel de wensen van wijkbewoners leidend te maken. Het idee is: door integraal te denken, elkaar te vertrouwen en vanuit een gemeenschappelijke visie te werken, kun je het beste aansluiten bij de wensen en behoeften van mensen uit de wijk. Zorgprofessionals werken over de grenzen van hun eigen organisatie heen en stellen de wijkbewoner centraal: een Multi Disciplinair Overleg (MDO) bij de cliënt thuis is de start van het oplossen van zijn of haar problemen. De wijkbewoner geeft aan wat hij wil, wat hij kan en wat hij nodig heeft. Professionals maken die plannen waar; belemmeringen in de vorm van regels, protocollen of systemen nemen zij weg. In tweewekelijkse leersessies komen de zorgprofessionals samen om te reflecteren en te leren van elkaars ervaringen.
Wat levert het op?
Er zijn al meer dan driehonderd wijkbewoners geholpen volgens de nieuwe werkwijze. Uit metingen is gebleken dat hun welbevinden stijgt: gaven de wijkbewoners eerst nog een 3,5, aan het einde van het hulptraject scoren zij hun welbevinden met een 8,5. De kosten van de zorg en ondersteuning zijn in de casussen lager dan in de oude werkwijze. Dit betreft verschillende domeinen (Wmo, Zvw, Wlz).
De zorgprofessionals rapporteren een hogere kwaliteit van dienstverlening en een betere afstemming van zorg en ondersteuning. Zij vinden de interprofessionele samenwerking belangrijk en prettig, evenals het inzetbaar zijn op eigen talenten, kwaliteiten en expertise. De zorgprofessionals ervaren meer werkplezier, vooral door meer eigen regie en erkenning van hun vakmanschap.
Wat kunnen andere organisaties leren van dit voorbeeld?
Proeftuin Ruwaard heeft gekozen voor de veranderaanpak actieleren op basis van casuïstiek. Dit betekent dat de gewenste manier van werken direct in de praktijk worden gebracht ongeacht eventuele belemmeringen, en dat partijen gezamenlijk leren wat werkt en wat effecten hiervan zijn. Dit actieleren gebeurt op vier niveaus: zorgprofessionals, managers, bestuurders en financiers. De leefwereld van wijkbewoners leidend maken, is makkelijker gedacht dan gedaan. Bestaande zorg en ondersteuning voor één wijkbewoner is immers vaak versnipperd over meerdere wetten, organisaties en zorgverleners. Het is zaak om integraal te denken, perspectieven bij elkaar te brengen en dwars door belemmeringen heen te gaan handelen vanuit de behoefte van de wijkbewoner. Leersessies helpen de zorgprofessionals, maar ook de managers en bestuurders om stap voor stap te komen tot een andere houding en gedrag, tot nieuwe manieren van samenwerken en omcreatief te denken. Niet alleen bij de wijkbewoner draait het om ik wil, ik kan en ik heb nodig. Ook de andere niveaus gaan op deze manier te werk.
De nieuwe werkwijze is nog steeds in ontwikkeling. Vooral effectieve communicatie tussen de teamleden en het goed bespreken van ieders verantwoordelijkheden en bijdragen kan nog verder worden verbeterd.
Waarom is dit een goed voorbeeld?
De nieuwe werkwijze heeft al mooie resultaten opgeleverd. Zo is het werk van professionals positief veranderd. Er wordt over de grenzen van organisaties heen samengewerkt en de eigen regie op de uitvoering en kwaliteit van het werk en ontwikkeling is toegenomen. Dit leidt tot meer erkenning voor eigen vakmanschap, meer werkplezier en bevlogenheid en daarmee meer behoud en tot een bredere inzetbaarheid van professionals. Ook blijkt er ook sprake van een toename van de kwaliteit van zorg en ondersteuning.
Door ook op het niveau van bestuurders en managers samen te leren, neemt de kennis en ervaring van bestuurders en managers toe hoe zij ruimte en ondersteuning kunnen geven aan de ontwikkeling van een dergelijke beweging.