Twaalf zorgorganisaties van het samenwerkingsverband Samen voor Sallandse Zorg hebben samen met MBO-opleidingen de handen ineengeslagen. Zij leiden studenten ín de praktijk op tot toekomstgerichte zorgprofessionals met het initiatief de Sallandse Praktijkleerroute. Deze Koploper is het zoveelste voorbeeld van een goede samenwerking, in plaats van te concurreren. Lees over de samenwerking en hoe deze opleiding verloopt voor de studenten.
De Sallandse Praktijkleerroute (SPL)
De arbeidsmarkt in zorg en welzijn verandert en we hebben nog steeds te maken met een tekort aan personeel. Met de Sallandse Praktijkleerroute, ook wel de SPL genoemd, spelen de zorgorganisaties in op de vraag van de arbeidsmarkt in regio Salland in de provincie Overijssel. Via een praktijkgestuurde, ervaringsgerichte en hybride leerroute, leiden zij voldoende en kwalitatief goede zorgprofessionals op die zijn voorbereid op de kennis en vaardigheden van nu en de toekomst. Deze arbeidsinnovatie draagt bij aan het – meer en anders – opleiden en behouden van zorgprofessionals in de regio Salland.
De studenten die deelnemen aan de SPL lopen het hele jaar door stage bij een zorgorganisatie. Zij stellen eigen leerdoelen, bedenken zelf leervragen en gaan hier actief mee aan de slag. Wat ze in de praktijk leren bespreken ze vervolgens op wekelijkse basis met hun docent, werkbegeleider en medestudenten in het leerhuis. Door deze combinatie van praktijk en theorie worden de studenten opgeleid tot zorgprofessionals die innoverend, onderzoekend en ondernemend zijn. Zij staan open voor nieuwe kansen en mogelijkheden, staan midden in de praktijk en ontwikkelen 21e-eeuwse (technologische) vaardigheden.
Over het vinden van een baan ná de SPL hoeven de studenten zich geen zorg te maken. Bij de start van de leerroute wordt de studenten baangarantie aangeboden. De student kan na het afstuderen aan de slag bij een van de twaalf aangesloten zorgorganisaties. Hierbij wordt rekening gehouden met de persoonlijke voorkeur.
Wat maakt dit initiatief succesvol?
- Veel draagvlak. De 12 zorgbestuurders vanuit de WLZ-tafel, GHZ en GGZ hebben afspraken met elkaar gemaakt. Wanneer er plannen worden gepresenteerd met visie en financiële onderbouwing, is er bij deze zorgbestuurders veel draagvlak voor de uitvoering van deze plannen;
- De samenwerking tussen onderwijs- en zorgorganisaties. De zorgorganisaties werken nauw samen met de onderwijsinstelling. Samen stemmen zij af welke werkprocessen van belang zijn voor de opleiding. Een vraag die zij blijven stellen: ‘Wie is onze medewerker van de toekomst?’;
- Leren in de praktijk. Het uitgangspunt bij de SPL is praktijkgestuurd en ervaringsgericht leren op basis van leervragen. De student leert vanuit de praktijk door te verwonderen, zien, ervaren, doen en bouwt van daaruit leervragen op.
Bekijk hieronder de film over de Sallandse Praktijkleerroute. Mel, Dwei en Joery vertellen waarom ze graag in de zorg werken, hoe ze bij SPL terecht zijn gekomen en waarom deze leerroute ze helpt hun toekomstdroom waar te maken.
De projectgroep van het initiatief
De wens voor deze praktijkleerroute is ontstaan vanuit de bouwsteen ‘Leren en Ontwikkelen’ in de regionale ontwikkelvisie van de WLZ-tafel in Salland. De stuurgroep van het samenwerkingsverband Samen voor Sallandse Zorg (SvSZ) stelde een projectgroep samen met een projectleider vanuit SvSZ. Ook het onderwijs sloot aan. Uit deze projectgroep is een kerngroep geformeerd die de kaders voor het initiatief neerzet. De kerngroep bestaat dus uit vertegenwoordigers van de zorgorganisaties en het onderwijs. Samen hebben zij de SPL vormgegeven en zorgen ze nu voor kwalitatieve en kwantitatieve verbeteringen
Hoe ziet de opleiding eruit voor de BOL- en BBL-studenten?
De SPL bestaat momenteel uit een opleiding VIG/MZ3 en VPLK4 voor zowel BOL- als BBL-kandidaten. Er zijn twee instroommomenten voor de studenten vastgesteld. BBL-kandidaten worden geselecteerd door afgevaardigden van zorgorganisaties uit de projectgroep. Deze projectgroepleden krijgen volledig mandaat van de andere organisaties. Zij selecteren namelijk voor de regio en niet voor de eigen organisatie. Wanneer een kandidaat geschikt is mag deze op intake bij het onderwijs. BOL-kandidaten nemen deel aan speeddates met (een aantal) zorgorganisaties en het onderwijs. Bij een match volgt een KLIK-gesprek op de locatie waar de student wordt geplaatst.
De studenten lopen stage of werken bij tenminste twee verschillende zorgorganisaties met verschillende doelgroepen. Per leerperiode wordt er een nieuwe stageovereenkomst of leerarbeidsovereenkomst gesloten. Daarbij hoort voor de BOL-studenten een nieuw KLIK-gesprek en voor de BBL-studenten een arbeidsvoorwaardengesprek. Minimale afwijkingen in de arbeidsvoorwaarden worden vooraf besproken met de student en zijn afhankelijk van de interne afspraken binnen een zorgorganisatie.
BOL-studenten gaan 15 uur per week naar het leerhuis en lopen 15 uur stage. BBL-studenten werken 20,5 uur bij de zorgorganisatie en gaan minimaal twee dagdelen naar het leerhuis. Op vier momenten per week zijn in het leerhuis en in de praktijk docenten beschikbaar. Experts uit de praktijk worden in het leerhuis ingezet om workshops te geven ter ondersteuning van het onderwijs. De studenten volgen in het leerhuis het onderwijs dat nodig is om in de praktijk aan de slag te kunnen gaan. Hier stellen zij hun individuele leervragen op en werken samen met andere studenten onder begeleiding van een docentcoach.
Op de werkvloer worden de studenten vraag- en ervaringsgericht begeleid door werkbegeleiders. Dit vraagt om een andere en nieuwe manier van denken, coachen en vragen stellen. Om de werkbegeleiders hierbij te ondersteunen, volgen zij een training en is het praktijkpakket ontwikkeld (zie foto). Een pakket met uitleg over de SPL en tips en tricks in het coachen van een SPL-student.
Het leren gebeurt in de praktijk, waarbij de student, docent en werkbegeleider in een driehoek van en met elkaar leren. Naast de student werken ook de docent en de werkbegeleider actief aan hun eigen ontwikkeling.
“Ik leer het beste in de praktijk”
Op 6 september 2021 was het totaal aantal deelnemende studenten 35. Waarvan 20 VIG/MZ3 BOL-student, 11 VIG/MZ3 BBL-student en 4 VPLK4 BBL-student. Al deze studenten hebben de garantie op een baan bij een van de twaalf zorgorganisaties binnen SvSZ.
De studenten ervaren dat het motiveert om samen te werken aan een leervraag samen met een werkbegeleider en docent. Dit zeggen verschillende studenten over de Sallandse Praktijkleerroute:
- Ilse, 2e jaars: “Ik leer het beste in de praktijk”;
- Stefan, 1e jaars: “Ik krijg veel eigen verantwoordelijkheid, dat motiveert”;
- Joanne, 2e jaars: “Ik bepaal mijn eigen leertempo, dat vind ik fijn”.
Collega’s en werkbegeleiders van de studenten ervaren dat nieuwe studenten hun eigen visie op het vak meebrengen. Van deze vernieuwende blik kunnen zij ook weer leren. De studenten zijn daarnaast bewust bezig met hun eigen ontwikkeling en leerproces en ook dit heeft invloed op de medewerkers.
Wijze lessen en succesfactoren
De projectgroep van de Sallandse Praktijkleerroute deelt een aantal wijze lessen: “Veel dingen hebben een lange adem nodig, een overtuiging verander je niet in één dag, niet alle resultaten boek je in één dag, blijf reflecteren en nadenken en houd rekening met de diversiteit van belangen.
Daarnaast waren er ook een aantal succesfactoren: “De samenwerking met het onderwijs, gemotiveerde en overtuigde projectgroepleden, een duidelijke visie en uitgangspunten, heldere afspraken, vier de mijlpalen, blijf bespreken, zoek contact, blijf de waarden en gezamenlijke intentie uitspreken en afstemmen, maak inzichtelijk welke kansen en bedreigingen er zijn, stimuleer elkaar, streef naar hoge kwaliteit, toon lef, doe in plaats van denken en tot slot, durf te experimenteren!
Bekijk de Actieleer TV uitzending met Henriët Arends en Ceciel Korsmit over deze Koploper: