Er is een toenemende behoefte aan informele zorg voor ouderen met dementie. Tegelijkertijd is er ook behoefte aan andere woonvormen, zoals kleiner wonen en onderdeel willen zijn van een betekenisvolle gemeenschap. Van Neynsel (ouderenzorgorganisatie), Zayaz (woningcorporatie) en Butterfly Effect (sociale onderneming) spelen samen in op deze ontwikkelingen en hebben woonomgeving Wij zijn Zuiderschans ontwikkeld. Een zorgzame woongemeenschap voor 65+ers, waarvan een deel van de woningen bedoeld is voor ouderen met dementie en Butterfly verbinders.
Woongemeenschap Wij zijn Zuiderschans met 127 woonruimtes
De eerste locatie – Zuiderschans – heeft 127 appartementen voor ouderen met- en zonder zorgvraag. 44 studio’s zijn bedoeld voor mensen met dementie, 8 woningen voor Butterfly verbinders en de overige 75 appartementen voor 65+ers. De Butterfly verbinders zijn vrijwillige buurtverbinders die in de Wij zijn Zuiderschans wonen. Zij worden gecoacht door Butterfly Effect in hun werk voor de gemeenschap, gericht op het inzetten van hun talent. Twee tot drie dagdelen per week dragen zij bij aan deze woongemeenschap. Dit levert extra aandacht op voor de kwetsbare bewoners, zorgt voor meer contact tussen generaties en voor minder zorgafhankelijkheid van de ouderen. Zorgmedewerkers faciliteren de samenwerking tussen de bewoners. De zorgmedewerkers ervaren hierdoor meer werkplezier en minder werkdruk.
Werken met verandertheorieën
Het concept is ontstaan na een succesvol proof of concept in Rosmalen. Hier woonden drie vrijwilligers op een locatie voor mensen met een verstandelijke beperking. Uit dit project leerden de initiatiefnemers dat het belangrijk is om te werken met een verandertheorie en kosten-batenanalyse. Hiermee brachten ze in kaart welke effecten en resultaten beoogd werden.
De organisaties hebben nog regelmatig overleg om de samenwerking tussen de verbinders, zorgmedewerkers en woningcoöperatie te optimaliseren. Ook kwam naar voren dat werving, selectie en coaching van essentieel belang is om de duurzame inzet van de verbinders te borgen.
Een besparing van € 2,64 per geïnvesteerde euro
Dit Koploperinitiatief boekt goede resultaten. Uit de maatschappelijke kosten-batenanalyse blijkt dat elke geïnvesteerde euro een besparing van € 2,64 oplevert. Deze besparing ontstaat door:
- Minder verzuim door meer werkplezier en minder werkdruk
- • Minder inzet van zorgpersoneel door inzet Butterfly verbinders bij activiteiten en initiatieven voor de gemeenschap
- • Minder personeelsverloop door verbetering van het imago van de ouderenzorg door innovatieve werkwijze
- Bekijk hier de maatschappelijke kosten-batenanalyse
Met deze aanpak werken teams met een zorgdiploma (Van Neynsel) samen met mensen zonder zorgachtergrond. De verbinders zijn inmiddels betrokken bij tientallen activiteiten per maand.
Ga zelf aan de slag met de tips van Butterfly verbinders
Oprichter van Butterfly Effect Stijn van Kreij geeft een aantal tips mee voor het opzetten van een (soortgelijk) initiatief:
- Breng de gewenste situatie in kaart en welke kernactiviteiten je daarvoor wil ontwikkelen (bv. huisvesten, werven/selecteren en coachen van verbinders);
- Stel een kosten-batenanalyse op, waarbij je de sociale impact vertaalt naar concrete besparingen;
- Stem het profiel van verbinders af op de behoeften van de bewoners met een zorgvraag;
- Organiseer speeddates, rondleidingen en kennismakingen voor de werving, zo wordt het duidelijk is er een match is tussen een verbinder en de sociale context;
- Maak bij werving en selectie gebruik van lokale netwerken van betrokken partners;
- Houd balans tussen enerzijds ruimte geven en initiatieven van bewoners waarderen en anderzijds gericht coachen en stimuleren;
- Neem de signalen van bewoners over organisatorische knelpunten serieus;
- Benut de ervaring van professionals als het gaat om mensen met een zorgvraag, dit komt de samenwerking tussen zorgprofessionals, verbinders en bewoners ten goede;
- Ga uit van een organische proces, speel in op de dynamiek van de gemeenschap, maak gebruik van lokale initiatieven in de buurt en faciliteer spontane acties van bewoners;
- Creëer een fysieke omgeving om elkaar makkelijk te ontmoeten, dit vormt een belangrijke plek voor verbinding;
- Creëer een omgeving waarin mensen elkaar spontaan ontmoeten en hun talent willen inzetten voor anderen;
- Werk kortcyclisch aan verandering, zodat je snel kunt opstarten en inspelen op de leefwereld en leer van de ervaringen (lees meer over Actieleren);
Dit Koploperinitiatief [Ont]regelt!
De verbinders geven feedback op de regels, gewoontes en gebruiken in de zorg. Butterfly Effect verzamelt deze feedback en ondersteunt de zorgorganisatie om nog meer in te spelen op de behoeften van de gemeenschap. Bijvoorbeeld:
- De ontmoetingsruimte wordt beschouwd als semi-openbare plek. Hier mogen foto’s van activiteiten gemaakt worden. Dit schuurt met de strenge AVG-wetgeving van de zorg;
- De ontmoetingsruimte moet officieel beheerd worden door medewerkers van Van Neynsel. Inmiddels hebben ook de verbinders een rol in het beheer, waardoor ze ook in de avond activiteiten kunnen organiseren;
Meer informatie
Bekijk de film om meer te weten te komen over dit initiatief.