Als je weet wat je in beweging brengt, wordt het ook gemakkelijker om de beweging waar je aan bouwt te versterken. Daarom is het belangrijk om impactonderzoek te doen. Op 2 juni gaf Suzanne Verdonschot, onderzoeker en adviseur bij Kessels & Smit, een interactieve lezing over impactonderzoek. Deze sessie is gebaseerd op het boek Impactonderzoek. Aanwezig waren leergierige Koplopers, beleidsadviseurs en andere Impactmakers uit zorg en welzijn.
Wat is impactonderzoek en waarom is het belangrijk?
Suzanne Verdonschot vroeg de deelnemers wat zij doen om zicht te krijgen op de impact van hun initiatief. De meesten praten met mensen die betrokken zijn bij het initiatief om de verhalen te horen. Veel verzamelen ‘facts & figures’, zoals hoeveel mensen deelnemen aan een initiatief. Maar een aantal doen systematisch impactonderzoek.
Aan de hand van Kirkpatrick’s vier niveaus van evalueren legt Suzanne Verdonschot uit dat impact over de laatste twee niveaus gaat:
- Reactie (proces): Wat vond je ervan?
- Leren (leerresultaten): Ben je slimmer geworden? Heb je wat opgestoken?
- Gedrag (werkgedrag): Lukt het je ook om wat anders te gaan doen in je werk?
- Resultaat (impact): Hoe merkt de organisatie hier wat van?
Impact is namelijk de werking en doorwerking van de leer- en veranderinterventies die ingezet worden in organisaties.
Waarom impactonderzoek doen? Het kan een noodzaak zijn om het initiatief te verantwoorden. Het kan ook een verlangen zijn een succes te onderzoeken, om het vervolgens uit te bouwen. Daarnaast kan er gerichte nieuwsgierigheid zijn naar overeenkomsten of verschillen tussen initiatieven. Voorafgaand aan deze sessie interviewde Suzanne Verdonschot twee impactmakers over waarom het kennen van je impact belangrijk is:
- Natascha Kalkman, werkt bij Utrechtzorg en werkt aan het initiatief Jouw verhaal, onze zorg: “Enerzijds omdat het jezelf motiveert, maar ook omdat het daarmee aantrekkelijk wordt voor andere organisaties om delen van deze werkwijze over te nemen.” Lees hier het hele artikel.
- Wilma van der Leeuw, werkt bij Koploper Conforte Innovatielab: “Het kan de vervolgstappen kan ondersteunen. Je ziet dat betrokken organisaties de behoefte krijgen om dingen bij te gaan houden en controleren.”
Starten met impactonderzoek en een impactmap
Het belang van impactonderzoek is duidelijk. Voor een compleet impactonderzoek doorloop je negen stappen. Hiermee creëer je overzicht met facts & figures, stel je de impact in de praktijk vast en doe je aanbevelingen:
- Stap 1: Onderzoeksplan maken
- Stap 2: Impactmap maken
- Stap 3: Vragenlijstonderzoek
- Stap 4: Analyse van de vragenlijsten
- Stap 5: Verdiepende interviews
- Stap 6: Analyse van de interviews
- Stap 7: Werken aan eindproducten
- Stap 8: Presentatie
- Stap 9: Opvolgen van aanbevelingen
Een belangrijk onderdeel van impactonderzoek is het maken van een impactmap. “Zie het als een landkaart waarin je de redenering van dat wat je verandert in kaart brengt”, legt Verdonschot uit. Je gaat in op de onderwerpen doelgroep, interventie, bekwaamheden, werkgedrag, indicatoren voor succesvol werkgedrag, operationele organisatiedoelen en strategische organisatiedoelen.
De impactmap helpt je beter te zien waar je naar op zoek bent. Het is als het ware een zoeklicht bij veranderen. Je kunt aan de hand van deze map je interventies doordachter ontwerpen. Daarnaast kun je met de map reflecteren op je eigen redeneringen. En het is een leidraad om gesprekken mee te voeren, met bijvoorbeeld de directie of andere betrokkenen.
Wil je meer weten over de impactmap en aan de slag gaan met impactonderzoek? Bestel hier het boek. Je ontvangt dan ook korting op het FCE-festival op vrijdag 14 oktober 2022, een online event waar je met impactonderzoek aan de slag gaat.
Wij hebben één exemplaar van het boek onder de deelnemers aan deze sessie verloot. Winnaar is Annette Kimmel, senior HRD-adviseur bij ViVa! Zorggroep. Zij gaat het boek als inspiratie te gebruiken voor het uitwerken van een eerste impactmap waar ze tijdens de sessie mee is gestart.
