Realistische 360-gradenvideo’s en 2d video’s die in het ziekenhuis zijn opgenomen, zijn met VR brillen te bekijken door zorgprofessionals. Deze onderwijsmethode draagt bij aan de persoonlijke ontwikkeling van zorgprofessionals door hen nieuwe vaardigheden aan te leren, waardoor zij minder handelingsverlegen zijn in het toepassen van proactieve zorgplanning. Hierdoor kunnen zij patiënten ook beter begeleiden in het maken van keuzes rondom hun zorgproces.
Goed voorbeeld
Tijdens een pilot rond het toepassen van proactieve zorgplanning op de afdeling Longziekten van het Erasmus MC, stuitte regieverpleegkundige Sabina den Otter op een artikel over het Onderwijsknooppunt Palliatieve Zorg Limburg Zuidoost-Brabant. Dit was de eerste inspiratie voor Erasmus MC om hiermee aan de slag te gaan. De methode wordt inmiddels ook actief toegepast binnen het onderwijs aan hbo-verpleegkunde-, master advanced nurse practitioner- en palliatieve zorg-bijscholingsprogramma’s van Zuyd Hogeschool, evenals bij geneeskundestudenten aan Maastricht University.
Onderwijsmateriaal ontwikkelen
Na een demonstratie was Erasmus MC om en werd een implementatieplan gemaakt. Tijdens de initiatiefase is het onderwijsmateriaal ontwikkeld door allereerst een realistisch script te schrijven in samenwerking met experten vanuit praktijk, onderwijs en onderzoek. Aan de hand daarvan zijn diverse 360-gradenvideo’s en 2d video’s opgenomen in het ziekenhuis voor realistische beelden. Deze zijn gemonteerd en geprogrammeerd om in de VR brillen via een gebruiksvriendelijke interface te bekijken. Daarbij hoort een docentenhandleiding en begeleidende presentatie om het onderwijs zelf te kunnen geven en te voorzien van voldoende diepgang, een vereiste voor het leerrendement van studenten of zorgprofessionals.
Impact op de arbeidsmarkt
Het initiatief heeft een aanzienlijke impact op de arbeidsmarkt door zorgprofessionals beter voor te bereiden op palliatieve zorg, met name door hen ervaring op te laten doen in proactieve zorgplanning (PZP) via VR-brillen. Dit draagt bij aan het behouden van (toekomstige) zorgprofessionals, omdat zij zich meer voorbereid voelen op deze belangrijke gesprekken. Het ervaringsgerichte karakter van de onderwijsmethode zorgt voor minder handelingsverlegenheid en verhoogt het enthousiasme en de arbeidsvreugde, omdat zorgprofessionals een innovatieve en toekomstgerichte manier van leren ervaren.
Voorbereiden van zorgprofessionals
Onderzoek toont aan dat beginnende verpleegkundigen vaak vroeg geconfronteerd worden met palliatieve zorg, wat emotioneel belastend kan zijn. Opleidingen en praktijkbegeleiders spelen een cruciale rol in het voorbereiden van deze zorgprofessionals, wat nu nog onvoldoende gebeurt in de praktijk. Door gebruik van VR-onderwijs kunnen zorgverleners deze gesprekken eerst in een veilige leeromgeving oefenen, waardoor ze beter voorbereid zijn en meer vertrouwen hebben in het voeren van dergelijke gesprekken. Dit leidt tot een hogere kwaliteit van palliatieve zorg.
Wetenschappelijke onderbouwing
Vanaf het begin is Joica Benschop (RN, MSc interne oncologie) betrokken bij de samenwerking. Zij doet als promovenda binnen het Erasmus MC onderzoek naar de implementatie van proactieve zorg in ziekenhuizen binnen het oncologisch netwerk Concord. Voor onze organisatie (Erasmus MC) betekent haar betrokkenheid dat de ontwikkelde onderwijsmethode direct wetenschappelijk onderbouwd is en zorgvuldig wordt geïmplementeerd bij de zorgprofessionals van het Erasmus MC.
Impact op de samenleving
Patiënten zijn bewuster van de beslissingen die zij moeten en mogen nemen binnen hun zorg, met name in de palliatieve fase. Door proactieve gesprekken leren behandelaars hun patiënten beter kennen, waardoor zorg beter kan worden afgestemd op de wensen en behoeften van de patiënt. Dit voorkomt onder andere onnodige intensieve behandelingen die de kwaliteit van leven negatief zouden kunnen beïnvloeden.
Daarnaast helpt deze onderwijsmethode om gesprekken over proactieve zorgplanning uit de taboesfeer te halen. Door het onderwerp normaler en bespreekbaarder te maken, bieden meer zorgverleners — niet alleen de huisarts of thuisverpleegkundige, maar ook professionals in het ziekenhuis — actief de ruimte aan patiënten om hun wensen en voorkeuren te bespreken. Dit vergroot de kans dat patiënten werkelijk gehoord worden en dat zorg beter aansluit bij hun persoonlijke waarden en behoeften.