Het Digitaal Gezondheidscentrum (DGC) is een innovatief initiatief dat inspeelt op de toenemende zorgvraag door vergrijzing, complexere zorgbehoeften en een tekort aan zorgpersoneel. De samenleving vergrijst, mensen worden ouder en hebben vaker meerdere (chronische) ziektes tegelijkertijd. Dit gaat gepaard met tal van medische en niet-medische problemen, zoals financiële, sociale en mentale uitdagingen. In behandelingen van chronische aandoeningen blijkt een medisch-/fysiek-georiënteerde invalshoek vaak onvoldoende, omdat onderzoek aantoont dat juist de leefomstandigheden en sociale context van significante invloed zijn op het welbevinden van mensen. Toch wordt deze brede benadering nog onvoldoende structureel toegepast. Tegelijkertijd laten de zorgprognoses zien dat de vraag naar zorg in de regio gestaag stijgt met 12 tot 18% verspreid over de verschillende sectoren.
Het Digitaal Gezondheidscentrum is een regionaal samenwerkingsverband in Kennemerland waarin zorg- en welzijnspartners samenwerken om mensen met chronische aandoeningen integraal te begeleiden. Het biedt een oplossing door een integrale samenwerking te realiseren tussen het medisch en sociaal domein (gemeentes), intensief ondersteund door (nieuwe) technologie en een centraal aanspreekpunt voor patiënten: de verpleegkundig telecoach. Deze aanpak leidt tot meer effectieve en efficiënte werkwijzen, wat resulteert in minder fysieke consulten, kortere opnames en betere samenwerking tussen zorg- en hulpverleners. Zorgprofessionals ervaren minder administratieve lasten en meer tijd voor complexe zorg, terwijl patiënten meer regie en inzicht krijgen in hun gezondheid.
Positieve gezondheid
Binnen de integrale en mensgerichte werkwijze staat het gedachtegoed van Positieve Gezondheid centraal. Deze benadering kijkt breder dan alleen de medische kant van ziekte en richt zich op zes dimensies van gezondheid: lichamelijke functies, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, meedoen en dagelijks functioneren. Patiënten worden gestimuleerd om zelf regie te nemen over hun gezondheid, met ondersteuning van een netwerk van zorg- en welzijnsprofessionals. Deze ondersteuning wordt gecoördineerd door de verpleegkundig telecoach, die laagdrempelig bereikbaar is via de BeterDichtbij en Patient Journey App. Gaat het even iets minder goed, dan is er de ‘zonodig meting’: een persoon houdt altijd de kans om bij terugval weer gezien te worden door een behandelaar. Wanneer iemand het installeren van apps last vindt, staat de Helpdesk Digitale Zorg altijd klaar om te helpen.
Aanpak in de regio
Er wordt gewerkt met een regionale programmastructuur bestaande uit een bestuurlijk overleg, stuurgroep, transformatieteam, werkgroepen en projectteams. De werkwijze is gebaseerd op gelijkgerichtheid, wendbaarheid en het werken met een minimaal levensvatbaar product (MLP). Voor verandermanagement is het ADKAR-model ADKAR model van Jeff Hiatt (Prosci): de uitleg – Toolshero) gebruikt, een regionale aanpak met aandacht voor adoptie en communicatie.
Behaalde en verwachte resultaten
Van 2023 tot 2025 zijn er meer dan 3000 mensen met chronische ziekten begeleid door het Digitaal Gezondheidscentrum. Dit aantal groeit dagelijks. De eerste effecten op de zorgvraag laten zien dat het aantal fysieke herhaalbezoeken door mensen met chronische aandoeningen met ruim een vijfde (21%) is gedaald ten opzichte van 2019. Deze daling betreft onder meer voor mensen met COPD, hartfalen, IBD, slaapapneu, Parkinson en chronische hoofdpijn.
In 2027 worden naar verwachting 30 zorgprocessen digitaal ondersteund, met duizenden mensen in begeleiding. In 2027 worden naar verwachting 30 zorgprocessen digitaal ondersteund, met duizenden mensen in begeleiding. De ondersteuning rondom gezondheid wordt dan verder uitgebreid en structureel ingebed in alle zorgprocessen, waarbij samenwerking tussen het medische en sociale domein het fundament vormt. Verwacht wordt dat het aantal herhaalbezoeken in het ziekenhuis met 20% blijft dalen, dat de ligduur in de geriatrische revalidatiezorg (GRZ) met 10% wordt verkort en dat de consulttijd in de huisartsenzorg met 25% afneemt.
Effect op de arbeidsmarkt
Het Digitaal Gezondheidscentrum heeft een duidelijke impact op de arbeidsmarkt. Door een integrale en digitale aanpak worden werkprocessen slimmer ingericht en ontstaat er meer ruimte voor zorg- en welzijnsprofessionals om zich te richten op de complexere vragen van mensen rondom hun gezondheid en welzijn. Dit zorgt niet alleen voor een efficiëntere inzet van medewerkers en minder administratieve lasten, maar versterkt ook de samenwerking tussen zorg en welzijn. Zo blijft ondersteuning voor mensen met een chronische aandoening toegankelijk en toekomstbestendig, juist in een tijd van personeelstekorten en een toenemende vraag naar zorg én brede ondersteuning.
Regionale samenwerking en opschaling
De innovatieve benadering van het Digitaal Gezondheidscentrum, waarbij het medische en sociale domein regionaal worden verbonden in één digitaal gezondheidsconcept, biedt een schaalbare oplossing voor de toenemende zorg- en welzijnsvraag. Hoewel het Digitaal Gezondheidscentrum is gestart in het Rode Kruis Ziekenhuis, werd al snel duidelijk dat opschaling noodzakelijk was. De kracht zit in het verplaatsen van de focus: van zorg die primair vanuit één instelling wordt geleverd naar een breed gedragen samenwerking in de regio. Daarmee groeit het uit tot een gezondheidscentrum vóór en ván de regio.
Inmiddels zijn naast het Rode Kruis Ziekenhuis ook Heliomare, ViVa! Zorggroep en Huisartsen Coöperatie Zuid Kennemerland aangesloten, samen met de gemeenten Beverwijk, Heemskerk en Velsen. Deze regionale samenwerking vormt een stevig fundament, met de hoop dat in de toekomst nog meer zorginstellingen en gemeenten aansluiten om samen de beweging verder te versterken.
Lessen uit een succesvol verandertraject
Het Digitaal Gezondheidscentrum kent als geen ander de geheimen van een geslaagd veranderproces. Enkele belangrijke inzichten:
- Gelijkgericht samenwerken: zorg dat alle partners – zowel uit het medische als sociale domein – een gezamenlijke visie delen en samen verantwoordelijkheid nemen.
- Klein beginnen, stap voor stap opschalen: start met een minimaal levensvatbaar concept, leer van de eerste ervaringen en verbeter geleidelijk.
- Investeren in verandermanagement en communicatie: betrek medewerkers vanaf het begin en zorg dat iedereen goed geïnformeerd is.
- Visuele methodieken: breng doelen en richting in beeld om begrip en samenwerking tussen verschillende sectoren te versterken.
- Elkaars werelden leren kennen: neem de tijd om de werelden van collega’s in andere domeinen te begrijpen en raak vertrouwd met hun werkwijze.
- Flexibiliteit tonen: Balans vinden tussen plannen, voortschrijdend inzicht en veranderende omstandigheden; durf bij te sturen en prioriteiten te verschuiven om het meeste effect te bereiken.
Deze aanpak laat zien dat integrale samenwerking tussen medische en sociale partners, gericht op mensen en hun welzijn, cruciaal is voor succesvolle verandering.
Toekomst
Het Digitaal Gezondheidscentrum is een baanbrekend initiatief dat niet alleen zorg en welzijn efficiënter en effectiever maakt, maar ook een positieve impact heeft op de arbeidsmarkt door de werkdruk te verlichten en professionals meer ruimte te geven voor complexe vragen van mensen. De resultaten tot nu toe zijn veelbelovend en laten zien dat digitale ondersteuning, slimme technologie en domein overstijgende samenwerking de toekomst van zorg en welzijn kunnen transformeren. Technologie speelt hierbij een sleutelrol: het maakt het mogelijk om informatie beter te verbinden, processen slimmer te organiseren en mensen op maat te ondersteunen.
Meer weten?
- Skipr: Ruim 20 procent minder herhaalbezoeken bij Digitaal Gezondheidscentrum
- Zilveren Kruis: Mijlpaal voor Digitaal Gezondheidscentrum: 21% minder herhaalbezoeken chronische aandoeningen
- ICT & Health: Minder herhaalbezoeken chronische patiënten dankzij digitale zorg
- Skipr: Digitaal Gezondheidscentrum krijgt transformatiegelden toegekend
- Zorgvisie: Gezondheid in eigen handen
- Dutch Health Hub: Huisartsen Kennemerland gaan werken met Digitaal Gezondheidscentrum
- ICT & Health: Digitaal Gezondheidscentrum in Beverwijk gelanceerd
- Rode Kruis Ziekenhuis: Digitaal Gezondheidscentrum: toekomst van de zorg in praktijk
- LinkedIn pagina: Digitaal Gezondheidscentrum
- Webinar: Regionale samenwerking regio Kennemerland