In tijden van personeelstekorten ben je als organisatie extra blij met studenten. Maar wat als die uitdaging blijken te missen en daardoor uitvallen? Cello bedacht een nieuwe visie op leren, voor meer werk- en leerplezier van studenten én medewerkers.
Met het Koploperinitiatief Leren en Versterken (LEV) is er binnen de teams meer ruimte gekomen om te leren, te experimenteren en samen te werken op basis van gelijkwaardigheid en waardering. Cello voelde de noodzaak hiertoe, toen in 2016 bleek dat veel nieuwe studenten zich niet uitgedaagd voelden in hun werk in de verstandelijk gehandicaptenzorg. Teamleden merkten dat op hun beurt ook, en zagen weinig eigenaarschap en motivatie bij de studenten. Cello ging daarom met twaalf teams en een onderwijsinstelling om de tafel, met als resultaat: LEV.
Leren doe je samen
De methode LEV laat studenten en medewerkers zien dat leren een teamverantwoordelijkheid is. De praktijk en het onderwijs worden meer met elkaar verbonden, zodat studenten kunnen toepassen wat zij in de opleiding leren en met praktijkvoorbeelden terug kunnen komen in de les. Ook versterkt LEV het netwerkleren: kennis delen binnen én buiten je eigen team. Daarvoor zijn er LEV-netwerken opgericht. Deze bestaan elk uit vier teams (wonen en/of dagbesteding) en worden geleid door een LEV-coach (een vertegenwoordiger uit het team) en een netwerkcoach. In elk LEV-netwerk zit bovendien een onderwijscoach vanuit de onderwijsinstelling.
Anders begeleiden
Sinds de komst van LEV geven studenten en medewerkers aan dat er een prettiger leerklimaat is. Studenten nemen zichzelf serieus als lerende collega, er is meer aandacht voor feedback en complimenten (wederzijds) en het begeleiden van studenten staat centraler in het dagelijkse werk. Voor de begeleiders is het spannend om de studenten vrijer te laten, de kans te geven te leren, zelf de controle los te laten. Hadden de begeleiders eerder meer een beoordelende rol (‘jij hebt de regie over jouw leerproces en ik kijk of je het goed doet’), nu dragen begeleider en leerling samen de verantwoordelijkheid voor het leren. De nieuwe leer- en werkwijze draagt bij aan een goede sfeer en daardoor aan verbeterde kwaliteit van zorg.
Uitdaging
Cello is met LEV begonnen bij drie teams die zelf erg gemotiveerd waren om het leren binnen de organisatie te verbeteren. Teams met weerstand zijn vervolgens langzaam aangestoken met de energie van de actieve LEV-teams. Gaandeweg bleek het best een uitdaging voor veel teams om de nieuwe visie om te blijven zetten in nieuw gedrag. ‘Zo doen wij het hier al jaren’ is een manier van werken die veilig is en waarop mensen uit automatisme terugvallen, merkte Cello. Door steeds de nieuwe visie op leren te blijven benoemen, het vertrouwen op de ander te benadrukken en samen te kijken naar welk gedrag passend is bij welke rol, kreeg LEV desondanks steeds meer voet aan de grond. De LEV-netwerken dragen daaraan bij; teams ervaren meer onderlinge samenwerking, het werkplezier van het ene team werkt aanstekelijk op het andere.
Thema’s
De uitstroom van studenten is verminderd door LEV, maar ook door de nieuwe plaatsing van studenten. Eerder kregen zij een willekeurige werkplek aangeboden, nu is de eigen voorkeur leidend. Ook draagt LEV bij aan thema’s als: arbeidsinnovatie en een leven lang ontwikkelen.
Waarom is dit een goed voorbeeld?
Ondanks dat de instroom hoog is, is uitval van studenten en leerlingen uit zorgopleidingen een serieus en urgent probleem. Om de personeelstekorten het hoofd te bieden is het belangrijk om mensen die voor de sector hebben gekozen te behouden. LEV (Leren en Versterken) speelt hierop in door onderwijs en de praktijk aan elkaar te verbinden. Het mooie is dat LEV op de werkvloer is ontwikkeld. Gebaseerd op wat er in de praktijk werkt. Met oog voor de cliëntvraag. Professionals versterkten daarna het initiatief op een organische manier. Vanuit de visie dat naast de leerlingen, het hele team ook doorlopend kan leren. Het initiatief loopt al een aantal jaar. Het is een voorbeeld voor andere organisaties. Niet alleen in de gehandicaptenzorg, maar ook voor andere branches.